Nước mưa có sạch không? Hoá chất vĩnh cửu PFAS trong ngước vượt ngưỡng an toàn

Việc sử dụng nước mưa là một thói quen từ lâu của người dân ở nhiều khu vực. Trong những năm trở lại đây, các khu công nghiệp được xây dựng, nhà máy xí nghiệp phát triển, vấn nạn về ô nhiễm môi trường trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy, nước mưa không còn sạch và an toàn để sử dụng nữa. 

Nước mưa có sạch không?

Nước ta có khí hậu thuộc vùng nhiệt đới với lượng mưa trung bình mỗi năm của nước ta là khoảng 1500 mm – 2000 mm/năm. Mặc dù vậy, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu mà điều kiện thời tiết ngày càng trở nên khắc nghiệt, lượng mưa mùa khô giảm gây ra tình trạng hạn hán ở nhiều địa phương. Để giải quyết tình trạng này, bà con thường tận dụng nguồn nước tự nhiên từ mưa để dùng cho việc sinh hoạt và ăn uống.

Lưu trữ và sử dụng nước mưa để ăn uống, sinh hoạt là thói quen của không ít hộ gia đình tại các địa phương. Bởi họ cho rằng, nước mưa rất sạch, trong, đảm bảo chất lượng. Thế nhưng, liệu nước mưa có sạch như mọi người vẫn nghĩ hay đã bị nhiễm bẩn và không an toàn.

Mưa được tạo thành bởi hiện tượng ngưng tụ hơi nước từ hơi nước bốc lên ở các hồ, sông, ao suốt…Trong khi đó, nếu các nguồn nước này bị ô nhiễm thì nước bốc hơi cũng sẽ mang theo nhiều loại chất độc có hại hoặc các loại vi khuẩn, sinh vật khác. Trong nước mưa có chứa vi khuẩn có tên là E.coli (Escherichia coli),  mặc dù đa số chúng đều là những vi khuẩn vô hại, nhưng một số loài đặc biệt có thể gây bệnh đường ruột như tiêu chảy, đau bụng, sốt hoặc ngộ độc thức ăn.

Khi mưa rơi xuống sẽ mang theo nhiều bụi trong bầu khí quyển  hoà lẫn vào nhau. Đặc biệt là những khi vực có nhiều nhà máy xí nghiệp, nhiều bụi mịn và ô nhiễm môi trường ở mức cao. Các tạp chất tồn tại trong khí quyển gồm các khí như: NH3, NO2, H2S,… Cl2, CO2, CH4 do các nhà máy thải ra, SO2 do đốt than, dầu mỏ sẽ hoà lẫn vào nước mưa gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của người dùng.

Tạp chất, vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, hóa chất,… đều là những thành phần có thể gây hại đến sức khỏe của con người. Vì vậy, nước mưa không sạch và không phải là lựa chọn phù hợp để sử dụng cho ăn, uống hàng ngày.

> Xem thêm: Độ PH của nước và những điều bạn cần biết để bảo vệ sức khoẻ gia đình mình

Uống nước mưa có tốt không?

Khi người dân chưa tiếp cận được nguồn nước sạch thì việc ăn uống nước mưa là tất yếu. Đặc biệt là ở những khu vực có nước bị nhiễm phèn, nhiễm mặn gây khó khăn trong việc khai thác nước ngầm. Mức độ nhiễm bẩn ở từng khu vực sẽ khác nhau, vì vậy ở một số địa phương chưa có nhiều nhà máy xí nghiệp, môi trường trong lành thì vẫn có thể tận dụng nước mưa cho sinh hoạt. Nhưng với những khu vực có nguồn nước bị ô nhiễm, nhiều nhà máy, xí nghiệp,… thì không nên sử dùng nước mưa trong bất cứ trường hợp nào để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

Dựa trên hướng dẫn mới nhất về PFOA của Hoa Kỳ, hiện nay, nước mưa được đánh giá là không còn an toàn để con người sử dụng để uống. Các gia đình không nên sử dụng nước mưa trước khi nguồn nước này được xử lý bổ sung bằng các biện pháp phù hợp như sử dụng máy lọc.

Tạp chí Khoa học & Công nghệ môi trường tháng 08/2022 nhóm các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng nước mưa trên khắp mọi nơi trên toàn cầu đều có nồng độ PFSA (bao gồm các chất Alkyl Per và Polyfluorinated) độc hại vượt quá mức an toàn cho sức khỏe.

PFAS hay còn gọi là “hoá chất vĩnh cửu” là chất độc được thải ra từ các vật liệu nhựa siêu bền mà con người đã tạo ra từ 120 năm qua, trái đất đã vượt qua vùng an toàn về ô nhiễm nhựa.

Khi chỉ số PFAS này vượt ngưỡng an toàn thì nó có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ con người như tác động xấu đến hệ thống miễn dịch, khả năng sinh sản, hệ tim mạch, sự phát triển của trẻ em. Ngoài ra nó còn có thể khiến vaccine dùng cho trẻ em trở nên kém hiệu quả hơn. Nguy hiểm hơn, Cơ quan Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ (EPA) còn có bằng chứng cho thấy PFOA có thể gây ung thư ở người.

Các lưu ý khi xử lý và sử dụng nước mưa đúng cách

Nhiều chuyên gia y tế khuyến cáo rằng không nên sử dụng nước mưa trực tiếp. Nước mưa không phải nguồn an toàn để uống. Nhưng trong trường hợp thiếu nước, bạn nên xử lý nước mưa trước khi sử dụng.

Không dùng nước mưa đầu mùa

những cơn mưa đầu mùa mang theo rất nhiều chất độc và bụi bẩn được tích tụ trong không khí. Phải chờ đến khi cơn mưa đầu tiên làm sạch và trôi đi những bụi bẩn, hoá chất trong không khí thì mới bắt đầu hứng. Với những cơn mưa to thì trong vòng 15 phút đầu tiên không nên lấy nước mưa ngay vì lúc này nước mưa vẫn còn tồn đọng nhiều bụi bẩn và hóa chất độc hại.

Đun sôi nước mưa

Đây là một cách được sử dụng phổ biến để nước mưa trở nên an toàn hơn khi sử dụng, quá trình đun sôi ở 100 độ C giúp tiêu diệt có thể diệt bớt các vi khuẩn, vi trùng nhưng các tạp chất và hóa chất độc hại thì không thể loại bỏ. Ngoài ra cũng có thể lắng động các kim loại nặng hoặc đá vôi. Chính vì vậy, trong các trường hợp này việc dùng nước mưa đun sôi rồi để nguội vẫn có thể mang theo các mầm bệnh cho sức khỏe.

Dùng máy lọc

Một trong những phương pháp thủ công dùng để lọc nước mưa là dùng cát sỏi, than hoạt tính, phèn chua… với phương pháp này chúng ta có thể lọc đi một số tạp chất và vi khuẩn, ngoài ra cũng có thể bổ sung khoáng chất từ các vật liệu này.

Hiện nay người ta đã thay thế các phương pháp thủ công bằng máy lọc nước nhanh chóng và tiết kiệm thời gian, an toàn hơn, tuy nhiên nó cũng chỉ có hiệu quả vi khuẩn hoặc với các axit. Còn chất PFAS thì không thể lọc được.

>>>Xem thêm: Hệ thống xử lý nước thải và quy trình xử lý nước thông dụng mà bạn cần phải biết

Nên sử dụng nước mưa hay nước máy

Ở khu vực thành phố, đa số các hộ gia đình đều sử dụng nước máy được cung cấp bởi nhà nước. Trước khi đưa vào sử dụng, nước máy đã được xử lý qua hệ thống lọc cơ để loại bỏ các chất cặn bẩn, đất, bùn, vi khuẩn,… Tuy nhiên nước máy vẫn chứa các loại hoá chất như flo hoặc clo và các kim loại nặng nên phù hợp để sử dụng trong sinh hoạt thông thường và không nên uống trực tiếp.

Nước mưa và nước máy ở mỗi khu vực sẽ có chất lượng khác nhau. Đối với những vùng nông thôn, môi trường trong lành, chưa có nhiều khu công nghiệp thì nước mưa có thể sạch hơn nước máy. Nhưng ở các khu đô thị thì nước máy lại được ưu tiên sử dụng hơn. Vì vậy rất khó để khằng định nước mưa hay nước máy sạch hơn.

Tuy nhiên, khi sử dụng cả hai loại nước này đều nên lọc và xử lý kĩ càng để đảm bảo an toàn cho sức khoẻ thay vì sử dụng trực tiếp để việc ăn uống.

Antoanhoachat.vn chuyên tư vấn và hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện xin các loại giấy phép và công tác an toàn đào tạo, huấn luyện trong lĩnh vực hoá chất, gas, xăng dầu. Để được tư vấn và sử dụng dịch vụ Anh/Chị vui lòng liên hệ: Điện thoại: 093 8387928 (Mr. Lộc)